Açıklama
Beylerbeyi Camii, İstanbul'un Beylerbeyi semtinde yer alan ve 18. yüzyılda inşa edilen tarihi bir camidir. Aynı zamanda Hamid-i Evvel Camii olarak da bilinir.
Sultan I. Abdülhamid tarafından annesi Rabia Sermi Sultan'ın anısına yapılan bu muazzam eser, eski Beylerbeyi Sarayı'nın (Istavroz Sarayı) Hırka-i Şerif hücresinin yerine inşa edilmiştir. Cami, 15 Ağustos 1778'de ibadete açılmış ve Padişahın Bahçekap'ta inşa ettirdiği külliye kompleksinin bir uzantısı olarak görülmüştür.
Caminin mimarı konusunda farklı kaynaklar bulunmakla birlikte, bazıları dönemin Baş Mimarı Mehmed Tahir Ağa'nın bu eserin mimarı olduğunu belirtirken, diğer kaynaklar mimarı belirsiz olarak tanımlamaktadır.
Barok tarzında inşa edilen cami, kesme taş duvarlara sahiptir. Merkezi tek kubbeli mihrabın üstü yarım bir kubbe ile vurgulanmış sekizgen bir plana oturmaktadır. Ana giriş deniz tarafındadır ve günümüzde kullanılmayan bu girişin önünde, padişahın ata binmesini kolaylaştırmak için bir ata binme taşı bulunmaktadır. Deniz tarafından on bir basamaklı bir merdivenle çıkılan son cemaat yerinde küçük bir oda bulunmaktadır ve bu odanın kayyum odası olarak kullanıldığı düşünülmektedir.
Caminin duvarları, 55 pencereye sahiptir ve iç mekândaki duvarlar Osmanlı ve Avrupa çinileri ile süslenmiştir. Kubbe kasnağında, Yesârîzâde tarafından yazılan celî sülüsle "esmâ-i hüsnâ" adlı yazı, kuşak halinde dolanmaktadır.
Caminin zemini sürekli su akıntılarına maruz kaldığından, II. Mahmut döneminde 1810-1811 yıllarında bazı değişikliklere uğramıştır. Son cemaat yerinin yeri değiştirilmiş, minare yıkılarak yerine iki yeni minare eklenmiş ve caminin güneyine muvakkithane, deniz kıyısında dört cepheli çeşme ve muvakkithanenin yanına hünkar dairesi eklenmiştir. Yapı, 1894 depreminde büyük hasar görmüş ancak 1969 yılında ciddi bir restorasyon geçirmiştir.
Beylerbeyi Camii, 13 Mart 1983'te yanındaki Debreli İsmail Paşa yalısında çıkan yangında kubbesinin ahşap bölümünü kaybederek çökmüştür. Ancak Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından hızlı bir şekilde restore edilmiş ve 29 Mayıs 1983 tarihinde tekrar ibadete açılmıştır.
2013 yılında başlatılan restorasyon çalışmaları tamamlanmış ve cami şu anda hâlâ kullanılmaktadır.
